3 scholen gestart met introductieprogramma Technasium
3 scholen zijn gestart met het introductieprogramma om het predicaat Technasium te verwerven: De Nieuwe Veste (Hardenberg), Poort Lyceum (Almere) en Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum (Appingedam).
De 3 kandidaat-technasiumscholen hebben de ambitie aan te sluiten bij de landelijke technasiumnetwerkorganisatie die op dit moment 105 scholen telt. De kandidaat-scholen volgen in 2023 samen het introductieprogramma.
Het predicaat Technasium
De kandidaat-technasiumscholen doorlopen komend jaar samen het introductieprogramma waarbij ze begeleid en ondersteund worden door Stichting Technasium en meer ervaren technasiumscholen. Het programma is erop gericht om het Technasium binnen de school op te zetten en vorm te geven. Als het kandidaat-technasium het introductiejaar succesvol afrondt en voldoet aan de kwaliteitseisen dan verkrijgt de school het predicaat Technasium van Stichting Technasium. In het schooljaar 2024-2025 kunnen leerlingen in de brugklas dan kiezen voor Technasium op de betreffende school.
Scholen gekozen door landelijk technasiumnetwerk
De kandidaat-technasiumscholen zijn uitgekozen door de bestaande technasiumscholen en Stichting Technasium, omdat ze een heldere visie op bètatechnisch onderwijs hebben. Ze hebben laten zien over de potentie en ambitie te beschikken om een volwaardig Technasium te worden.
De 3e kandidaat-scholen die Stichting Technasium verwelkomd in het introductieprogramma zijn:
- De Nieuwe Veste in Hardenberg, Overijssel
- Poort Lyceum in Almere, Flevoland
- Rudolph Pabus Cleveringa Lyceum in Appingedam, Groningen
Na verwerving van het predicaat zijn de nieuwe technasiumscholen een waardevolle toevoeging voor het landelijke technasiumnetwerk.
KPN Security en Technasium vinden elkaar in aandacht voor cyber security
Met een gezamenlijk onderwijsproject leren leerlingen van het Technasium over digitale veiligheid en cybercriminaliteit. En ze passen hun opgedane kennis toe om ook bij anderen bewustzijn te creëren. Technasiumleerlingen van Ichthus Lyceum beten het spits af; zij gingen als eerste aan de slag met dit actuele, levensechte cyber security project voor KPN.
KPN Security is dé expert op het gebied van digitale veiligheid en bovendien een vitale schakel in de digitale infrastructuur van Nederland. Ze signaleren dat we ons nog onvoldoende bewust zijn van de gevaren van digitalisering en de impact die het heeft als het misgaat of digitale plekken onbereikbaar zijn. KPN Security en Technasium werken daarom samen in een project om leerlingen meer te leren over cyber security en bewust te maken van hun eigen online gedrag.
‘Als KPN vinden we het vanzelfsprekend dat wij onze verantwoordelijkheid hierin nemen, bijvoorbeeld met dit lesprogramma. Én het houdt ons scherp, want middelbare scholieren kunnen als geen ander kritische vragen stellen en nieuwe inzichten geven. Een mooie win-win!’
Aldus Eduard Hoekx, security strateeg bij KPN en een van de initiatiefnemers van het project.
De technasiumleerlingen maken tijdens het project kennis met ICT-opleidingen en de mogelijkheden voor een cyber security specialist. Bovendien ontwikkelen ze manieren om kwetsbare jongeren of ouderen te informeren over de gevaren van digitalisering en over wat zij kunnen doen om zich beter te beschermen tegen aanvallen of ongewenst gebruik van data.
Security specialisten van KPN
De vierdejaars technasiumleerlingen van Ichthus Lyceum in Driehuis hebben dit schooljaar als eerste meegedaan aan het KPN Security project. Volgens Hoekx kan het nemen van digitale verantwoordelijkheid pas als:
‘Je meer inzicht hebt in de wereld achter de digitale middelen die je dagelijks gebruikt. Bijvoorbeeld in het verdienmodel van apps: gratis bestaat niet. Of in de kwetsbaarheid van mensen en bedrijven in de digitale wereld.’
Middels verschillende workshops die verzorgd worden door een security strateeg en ethisch hacker van KPN leren de leerlingen daarom over thema’s als privacy en persoonsgegevens die in verkeerde handen kunnen vallen.
Leerlingen gingen gedurende het project in teams aan de slag om alle kennis rondom cyber security die ze hebben opgedaan, toe te passen. Zo moeten ze zelf een creatieve manier bedenken om bij een andere doelgroep, zoals kwetsbare jongeren of ouderen, bewustzijn te creëren en hun houding en online gedrag te veranderen. Hun oplossingen presenteerden de leerlingenteams tot slot in aanwezigheid van opdrachtgever KPN.
Ook de docenten zijn bijgespijkerd over digitalisering, de voor- en nadelen en de nieuwste ontwikkelingen op het terrein van cybercriminaliteit. De technasiumdocenten beschikten zo over de nodige bagage om de leerlingen te begeleiden tijdens het uitvoeren van hun project.
Technasiumproject bij uitstek
Het cybersecurity project van KPN Security is een best practice als het gaat om het bevorderen van digitale geletterdheid waarin naast aandacht voor digitale vaardigheden ook waardeoriëntatie en ethiek een rol speelt. Het is ook bij uitstek een technasiumproject: actueel, levensecht en gericht op competentieontwikkeling.
Gezien de grote vraag naar ICT’ers heeft het project als bijkomend voordeel dat de leerlingen niet alleen kennismaken met de ICT-branche, maar ook echt ervaring opdoen in de rol van cybersecurity specialist. Het technasiumonderwijs richt zich op het voorbereiden van leerlingen tot nieuwsgierige en succesvolle studenten van bètatechnische vervolgopleidingen.
Vervolg op succesvolle pilot
In 2018 startte KPN het eerste pilotproject in samenwerking met Technasium St. Michaël College (Zaandam). De afgelopen tijd is het project vele malen uitgevoerd op verschillende scholen en hebben honderden jongeren de nodige cyberkennis opgedaan. Nu is het verder doorontwikkeld tot een actueel, levensecht project op het gebied van cybersecurity. De projectbeschrijving en het onderwijsmateriaal zijn beschikbaar in de Technasium Projectenbibliotheek.
Na het Ichthus Lyceum die het spits afbeet, wordt het project ook op andere technasiumscholen in Noord- en Zuid-Holland uitgevoerd. Daarvoor wordt inmiddels samengewerkt met hogeschool InHolland. Studenten ICT van InHolland begeleiden in de rol van expert de leerlingen bij hun opdracht, bijvoorbeeld door tussentijds feedback te geven. KPN Security fungeert als opdrachtgever van het project op deze scholen.
Cyber security
Het thema cyber security is actueel en relevant voor iedereen die zich online begeeft. De kennis bij gewone gebruikers is echter beperkt. Onze maatschappij raakt steeds meer gedigitaliseerd. Gegevens worden toevertrouwd aan de cloud en zijn overal op de wereld toegankelijk via internet. Geldzaken, boodschappen doen, communiceren, vrijwel alles gebeurt online. We kunnen niet meer functioneren zonder een altijd goed werkende en toegankelijke digitale wereld.
Toename cybercriminaliteit
De toenemende afhankelijkheid van ICT maakt digitale infrastructuren en gegevens steeds interessanter voor criminele activiteiten. Elk jaar nemen de meldingen van cybercriminaliteit toe bij zowel bedrijven en organisaties, maar ook met individuele personen als slachtoffer. Websites en servers worden gehackt om toegang te krijgen tot data en processen, of ze worden versleuteld met ransomware. Met phishing mails wordt geprobeerd om toegang te krijgen tot bankrekeningen en persoonlijke gegevens worden verzameld voor identity theft.
Het plegen van cybercriminaliteit wordt bovendien steeds makkelijker. Op het internet zijn doe-het-zelfpakketten voor ransomware en online tutorials over hacken verkrijgbaar. Het plegen van cybercrime wordt daardoor voor iedereen mogelijk.
Online gedrag
Ons eigen gedrag op internet is een belangrijke factor bij cyber security. Hoe ga je om met privacy, weet je bijvoorbeeld wel aan wie je je persoonlijke gegevens allemaal geeft? Apps die je gebruikt verzamelen gegevens. Dat die gegevens online worden opgeslagen, maakt dat ze een mogelijk doelwit worden voor hackers. Maar ook de manier waarop bedrijven met je gegevens omgaan is een belangrijk aandachtspunt. Het is dus belangrijk om zelf goed na te denken over je online gedrag en hoe je omgaat met het beschermen van je privacy.
Onderzoeksresultaten
Een vooronderzoek vormde een van de onderdelen van het project, waarvan de leerlingenteams ook de resultaten presenteerden, zoals de voorbeelden van 2 teams van Ichthus Lyceum laten zien:
Technasiumdocenten ontwikkelen project met Waag Futurelab
Voor het programma Make it Open werken 10 technasiumscholen van de netwerken Noord-Holland en Randstad-Noord samen met Waag Futurelab. Samen met de technasiumdocenten is het project Circulaire buurt ontwikkeld waarin leerlingen op onderzoek gaan naar Makers in hun eigen stad of dorp. Waar zitten de timmermannen, schoenmakers en kunstenaars? Wat maken ze en waar komt hun materiaal vandaan? Wat doen ze met hun reststromen en wie koopt hun producten?
De opdracht voor de leerlingen is om deze Makers zichtbaar te maken in hun buurt, om ontwerpen te maken van de reststromen en van hun ontwerpen een instructable te maken.
In het project Circulaire buurt gaan leerlingen aan de slag met vernieuwde presentatievormen en vormen van datafysicalisatie. Bij datafysicalisatie gaat het om het creëren en vormgeven van tastbare representaties van data om zo inzichten te krijgen en kennis te delen. Ook voor docenten van het Technasium geen dagelijkse kost. Om dit beter onder de knie te krijgen zijn ze ter voorbereiding op het project door de experts van Waag 2 dagen ondergedompeld in nieuwe technieken op gebied van kunst, techniek en ICT. Zo hebben de docenten manieren verkend om op creatieve wijze 3D visualisaties te maken van grote hoeveelheden data.
De komende maanden gaan de leerlingen op school aan de slag met het project Circulaire buurt en in april komen de meest innovatieve teams van de verschillende scholen bij elkaar om tijdens een markt aan hun buurt en aan de Makers hun eindproducten te presenteren.
Waag Futurelab
Waag, gevestigd in het oude waaggebouw op de Nieuwmarkt in Amsterdam is een futurelab waar een team van onderzoekers, kunstenaars en wetenschappers publieke onderzoeksmethoden toepast op technologie en de samenleving. Daarmee stelt Waag zoveel mogelijk mensen in staat mee te ontwerpen aan een open, eerlijke en inclusieve toekomst.
4e-jaars technasiumleerlingen gestart met hun Keuzecollege
Keuzecolleges zijn een unieke samenwerking met het hoger onderwijs in het Noorden. De hogescholen Hanzehogeschool Groningen, NHL Stenden Hogeschool en Hogeschool Van Hall Larenstein en Rijksuniversiteit Groningen hebben samen met technasiumdocenten liefst 25 bètatechnische projecten ontwikkeld voor de havo- en vwo-leerlingen om uit te kiezen. Van het maken van biodiesel tot het ontwerpen van een woonwijk op water
25 november gingen de Keuzecolleges voor de 4e-jaars technasiumleerlingen van de 15 deelnemende scholen in Drenthe, Groningen en Friesland van start. Leerlingen waren op bezoek bij de hogeronderwijsinstelling van hun opdracht voor de 1e projectdag. Ze volgden er bijvoorbeeld colleges, workshops en/of practica.
Vervolgens gaat het team aan de slag met de opdracht en op 2 februari 2023 presenteren de leerlingen hun oplossingen en resultaten aan de docenten van de hogeronderwijsinstellingen. De hogeschool-docent(en) beoordeelt mede het resultaat.
Met het Keuzecollege verdiepen leerlingen hun kennis op een terrein waar hun interesse ligt en ontwikkelen ze hun competenties en vaardigheden. Niet alleen helpt het hen bij het maken van een weloverwogen studiekeuze, ze doen ook ervaring op die van pas komt als ze studeren.
Game over klimaatverandering, milieuvriendelijke allesreiniger en energiemarktplaats winnende ideeën van scholenchallenge
De scholenchallenge Wij hebben de toekomst beleefde vrijdag 11 november op de provinciehuizen van Groningen, Drenthe en Friesland de apotheose. De bijna 200 leerlingen en studenten van vmbo-, mbo- en technasiumscholen werden door Nationaal Programma Groningen uitgedaagd om oplossingen voor energiekwesties te bedenken.
Tijdens een 30 uur durende hackathon in september gingen ze in teams aan de slag met het vraagstuk. De afgelopen weken werkten ze op school verder aan hun project. En op 11 november pitchten ze hun oplossing aan een deskundige jury. Per provincie werd een winnaar uitgeroepen die 10.000 euro krijgt om hun idee verder te brengen. Ook krijgen de winnaars een VIP-arrangement voor dierentuin Wildlands.
Technasiumteams winnen scholenchallenge
Opvallend was dat alle 3 de winnende teams uit technasiumleerlingen bestonden. In Groningen wonnen Jesper, Yasmae, Sam, Marius, Kirsten, Thieme en Mees, vierdejaars leerlingen van het Praedinius Gymnasium met de game Naturedo die mensen bewust maakt van klimaatverandering. In de game is het 2050. Bijna dertig jaar in de toekomst dus. Het is geen leuke toekomst: de mensen wonen in ondergrondse bunkers omdat het aardoppervlak door alle vervuiling en klimaatopwarming onleefbaar is geworden. Hoofdpersonage Jane vindt de tijdmachine die haar vader gebouwd heeft. Daarmee reist ze terug naar 2020, om de wereld van de ondergang te redden. Het is de bedoeling om de game binnen een jaar uit te brengen op spellenplatform Steam. Daar gaan ze het startkapitaal dat de leerlingen krijgen voor inzetten.
In Drenthe ging de winst naar Jochem, Salma, Lars en Marick van het Dr. Nassau College uit Assen met hun de Buurtaccu om stroom te verhandelen met je buren. Wie een overschot aan energie heeft, deelt dit met anderen of zet het op de buurtaccu. Het team introduceerde ook een nieuw belastingsysteem dat afhankelijk is van inkomen, inhoud van het huis en het aantal bewoners.
Leerlingen van het Linde College uit Wolvega gingen er in Friesland met de winst vandoor. Zij ontwikkelden een volledig milieuvriendelijke allesreiniger gemaakt van lisdoddes. Deze lisdoddes kunnen bovendien gekweekt worden in veenweidegebieden, waarmee ze boeren een alternatief verdienmodel bieden.
Van de resultaten van de leerlingen is Siem Jansen, directeur van Nationaal Programma Groningen, danig onder de indruk.
“Ze hebben hun ideeën heel goed doordacht, tot in detail. Knap werk in zo’n korte tijd.’’
De scholenchallenge Wij hebben de toekomst is tot stand gekomen door een samenwerking van Nationaal Programma Groningen, Stichting Technasium, Lectoraat Ondernemen in Verandering (van Hanzehogeschool Groningen en Alfa-college). Ook de 3 noordelijke provincies haakten aan bij dit initiatief om jongeren te betrekken bij oplossingen die gaan over energiekwesties waar we op dit allemaal de gevolgen van merken.
Bekijk ook de berichtgeving van Dagblad van het Noorden en RTV Drenthe over de scholenchallenge. Lees het eerdere bericht over de hackathon die de aftrap van de scholenchallenge vormde.
Technasiumdocenten op bezoek bij Science and Technology van Hogeschool Leiden
Onlangs organiseerde Hogeschool Leiden een inspiratiemiddag waarin O&O-docenten van technasiumscholen in de regio kennismaakten met de faculteit Science and Technology op de Hogeschool Leiden en meer specifiek met het vakgebied bio-informatica.
Docenten en studenten van Hogeschool Leiden vertelden over dit brede vakgebied én over de diverse mogelijkheden om leerlingen van het Technasium kennis te laten maken met bio-informatica. Zo biedt de hogeschool bijvoorbeeld expertbegeleiding voor leerlingen bij hun keuzeprojecten en Meesterproef. Ook biedt de opleiding een geheel verzorgd lespakket in de vorm van een challenge voor leerlingen door studenten.
“Ik kijk terug op een geslaagde middag. Goed om een deel van Hogeschool Leiden te hebben gezien. Ik hoop komend jaar met derdejaars havoleerlingen op bezoek te komen”.
O&O-docent
Bio-informatica is een bachelorstudie die is opgezet om de toenemende hoeveelheid gegevens en data over DNA, RNA en eiwitten te ontsluiten, te analyseren en te benutten. De studie combineert biologie met statistiek, informatica en geneeskunde.
Hogeschool Leiden is een van de 3 hogescholen in Nederland die bio-informatica aanbiedt. Naast praktijkvoorbeelden over de inzetbaarheid van bio-informatica, informeerden studenten de technasiumdocenten over hun opleiding en werden er mogelijke O&O-projecten en Meesterproeven besproken.
Vacature stage communicatie
Ben jij die proactieve en zelfstandige stagiair(e) Communicatie waar we bij Stichting Technasium in Groningen naar op zoek zijn?
Als je bij ons komt stagelopen, ben je verzekerd van uitdagend en afwisselend werk. Je bent een volwaardig lid van het team. Je leert en werkt mee met verschillende projecten. We zoeken een stagiair(e) Communicatie voor de periode vanaf februari 2023.
Als jij laat zien dat je het aankunt, krijg je in ons kleine team alle vrijheid om opdrachten zelfstandig op te pakken en jezelf verder te ontwikkelen als communicatieprofessional.
Oplossing leerlingen in praktijk gebracht door chipsfabrikant
Een tijdje geleden voerde een team technasiumleerlingen uit 5vwo van Dalton Lyceum Barendrecht een project uit in opdracht van chipsfabrikant Hoeksche Hoeve. Deze opdrachtgever uit ’s-Gravendeel had plannen voor een nieuwe productiefaciliteit en was op zoek naar een oplossing voor de warmteontwikkeling in productieruimtes. Bij het frituren van chips komt veel warmte vrij en dit is niet goed voor het werkklimaat in de fabriek.
Wat? Adiabatische koeling?
De leerlingen kwamen met de oplossing om adiabatische koeling te gebruiken. Nog nooit gehoord van adiabatische koeling? Dat gold ook voor opdrachtgever Hoeksche Hoeve en de begeleidende technasiumdocenten. In het kort komt het er op neer dat de verdamping van water wordt ingezet om omgevingen te koelen. Dit is een bewezen manier van klimaatbeheersing die zowel efficiënt, duurzaam als kosteneffectief is.
De leerlingen presenteerden o.a. uitgewerkte en onderbouwde plannen om de nieuwe fabriek te voorzien van deze adiabatische koeling. Ze rondden het project af met een goed resultaat. Voor hen was het technasiumproject daarmee afgesloten en voorbij.
Nieuwe fabriek past oplossing toe
Onlangs nam de Hoeksche Hoeve contact op: of de leerlingen wilden komen kijken in de nieuwe chipsfabriek. Wat bleek? De chipsfabrikant is verder gegaan met de door de leerlingen voorgestelde oplossing en deze in gebruik genomen. De nieuwe chipsfabriek wordt nu dus gekoeld door middel van adiabatische koeling. De trotse leerlingen en hun docent kregen een rondleiding door de nieuwe productielocatie van een tevreden en blije opdrachtgever.
Inspiratiemiddag voor Flevolandse docenten over Onderzoeken binnen O&O
Onlangs organiseerden technasiumnetwerk Flevoland met Aeres Hogeschool een gezamenlijke inspiratiemiddag voor docenten in Aeres’ prachtige nieuwe groene schoolgebouw op de Floriade in Almere. Thema van de middag was Onderzoeken binnen O&O.
In verschillende workshops ervaarden de technasiumdocenten van de 5 Flevolandse technasiumscholen hoe leerlingen onderzoek ervaren, hoe belangrijk het formuleren van goede onderzoeksvragen is en ook hoe lastig. De docenten leerden meer over wat ze allemaal kunnen doen in de begeleiding en het proces om onderzoeksprojecten op het Technasium aantrekkelijker en kwalitatief beter te krijgen.
Voor een aantal onderzoeksprojecten werkt Aeres Hogeschool al nauw samen met de leerlingen op het Technasium.
Technasiumleerlingen gehuldigd met ScienceMakers Award
Woensdagmiddag 21 september 2022 werden meer dan 100 jongeren waaronder ook 16 leerlingen van het Technasium als ScienceMaker gehuldigd in het Philips Stadion in Eindhoven. Allemaal hebben zij afgelopen jaar deelgenomen aan een nationale of internationale wedstrijd op het gebied van wetenschap, technologie en maken.
ScienceMakers Awards laat zien dat Nederland rijk is aan jong en innovatief talent en dat deze bijzondere prestaties beloond mogen worden. Deze jonge talenten hebben Nederlandse bedrijven en instellingen hard nodig om wereldwijd de concurrentie aan te kunnen.
Door heel Nederland – en ook in het buitenland – vinden elk jaar wedstrijden plaats op het gebied van wetenschap, technologie en maken. Tijdens deze wedstrijden maken jongeren in de leeftijd van 10-18 jaar de meest ingewikkelde berekeningen en briljante uitvindingen. Bedenken ze toffe ideeën. Én doen zij geniale ontdekkingen. De winnaars worden jaarlijks gehuldigd tijdens de ScienceMakers Awards.
16 leerlingen Technasium gehuldigd met ScienceMakers Award
Bouwend Nederland Innovatieprijs
Leerlingenteams van de 29 technasiumscholen die afgelopen schooljaar meededen aan de Bouwend Nederland Innovatieprijs moesten in kaart brengen welke zoet- of zoutwatervraagstukken er in hun regio actueel zijn. Vervolgens werden zij uitgedaagd om een regionaal deltaprogramma (of een deel hiervan) te ontwikkelen, te testen en/of te simuleren om zo in hun eigen regio water robuust te maken.
Stijn, Jinte, Renée en Terence van Stedelijk Dalton College in Alkmaar wonnen de Bouwend Nederland Innovatieprijs voor havo-teams met hun Deltaplan zoetwater Alkmaar.
Titus, Lisa en Thomas van Calandlyceum (Amsterdam) ontwierpen een destillatiebot en wonnen daar de Bouwend Nederland Innovatieprijs mee voor vwo-teams.
Beide teams mochten in Eindhoven ook een ScienceMakers Award in ontvangst nemen.
Meesterproef Het groene goud vs. zout
Meinke, Nynke en Pjotr hebben voor hun Technasium Meesterproef onderzoek gedaan naar hoe je natrium uit water kunt halen, zodat het circulair gebruikt kan worden – en dus waterschaarste kan voorkomen – in de glastuinbouw. Ze bedachten een manier en hebben dit experimenteel onderzocht. De resultaten bieden mooie en ook onverwachte perspectieven, zelfs breder dan het eerste onderzoeksdoel. Een knap staaltje waterinnovatie!
De (inmiddels oud-)leerlingen van Bonhoeffer College in Enschede wonnen de Dutch Junior Water Prize en daarmee kwalificeerden zij zich voor het internationale vervolg: de Stockholm Junior Water Prize. Dit event vond plaats in de laatste week van augustus 2022, in aanwezigheid van Kroonprinses Victoria. Ook mochten ze dus een ScienceMakers Award in ontvangst nemen voor hun prestatie.
Viruskenner
Leerlingen die meedoen aan de technasiumwedstrijd Viruskenner kiezen een virus uit om zich hier grondig in te verdiepen. Als echte onderzoeker/viroloog, om tot een oplossing te komen die besmetting en/of verspreiding van het virus kan voorkomen. En hoe informatie hierover gecommuniceerd kan worden aan een bepaalde doelgroep.
Opdrachtgever binnen deze competitie is de afdeling viroscience van het ErasmusMC. Leerlingen kunnen tijdens het project een masterclass volgen verzorgd door virologen en worden tijdens het project ondersteunt door artsen in opleiding.
Xinxin, Sergio, Olivier en Tamara van het Keizer Karel College (Amstelveen) bedachten een preventiemiddel voor het Norovirus. Hiermee wonnen ze de hoofdprijs binnen de categorie ‘Beste inhoud en onderzoek’.
Luce en Prothoma van het Damstede Lyceum in Amsterdam richten hun oplossing op het tegengaan van besmetting met het tick-borne encephalitis (TBE-) virus tegen te gaan. Met hun idee, waarmee ze zich hebben gericht tot kinderen, wonnen ze de hoofdprijs binnen de categorie ‘Creativiteit’.
De leerlingen van deze winnende teams werden ook gehuldigd met een ScienceMakers Award.